Vergi Uygulamaları

Değerli sigortalılarımız,

14.02.2020 tarihli Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik kapsamında, sigortacılık işlemlerinde sigorta poliçeleri üzerinde yer alan ve prim hesabında dikkate alınması gereken vergiler ve fonlar hakkında sizleri kısaca bilgilendirmek isteriz.

Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV)

BSMV, 6802 Sayılı Gider Vergiler Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Bu çerçevede 6802 sayılı Kanun’un 28. Maddesinde "Banka ve sigorta şirketlerinin, 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir." denilmiştir.

6802 sayılı Kanun’un 31.maddesi uyarınca, sigorta işlemlerinde verginin matrahı, bu işlem dolayısıyla poliçede yer alan prim tutarıdır. Prim tutarının hesabında, sigorta işlemi dolayısıyla komisyon ve benzeri adlarla sigorta aracılarına yapılan ödemeler indirim konusu yapılamaz. Ayrıca, vergi matrahından gider ve vergi adı altında indirim yapılamaz. Bu kanunla alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi matraha dahil edilmez.

6802 Kanun’un 33.maddesinde vergi oranı tespit edilmiş olup, aynı zamanda bu oranı, yeniden tespit etmeye yürütme yetkili kılınmıştır. Yürütme, verilen bu yetkisini kullanarak sigorta işlemleri için vergi oranını %5 olarak belirlemiştir.(01/09/1998 Tarih ve 98/11591 No'lu Bakanlar Kurulu Kararı)

Kanunun 29. maddesinde BSMV'den istisna edilen işlemler bulunmaktadır. Sigortacılığın yaygınlaştırılması amacıyla sigortacılık işlemlerine yönelik önemli istisna hükümleri tanımlanmıştır:

Emeklilik sözleşmeleri ve hayat sigortalarında (hayat sigortalarında ferdi kaza, hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli hastalıklar teminatlarının da ek teminat olarak verildiği sözleşmeler dahil) sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar (Mad.29/i),
Sağlık sigortalarında sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar (Mad.29/i),
İhracata ait nakliyat sigortalarında sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar (Mad.29/i),
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yapılan sigortalarda sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar (Mad.29/i),
Biçilmemiş veya toplanmamış her türlü tarım mahsulleriyle tarım hayvanları için akdolunan zirai sigortalar dolayısiyle alınan paralar (Mad.29/k),
Nükleer rizikolara karşı yapılan sigortalar dolayısiyle alınan paralar (Md.29/l),
Mükerrer sigorta muameleleri ile retrosesyon muameleleri dolayısiyle alınan prim, komisyon vesair paralar (Mad.29/j),

Ayrıca, zorunlu deprem sigortasının (DASK) düzenlemesini yapan 587 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. maddesi ile deprem sigortası primi her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulmuş, böylelikle BMSV kapsamı dışına çıkarılmıştır.

Yangın Sigorta Vergisi (YSV)

Yangın Sigortası Vergisi (YSV), 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 5. Bölümünde düzenlenmiştir. 2464 sayılı Kanun’un 40. maddesine göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içindeki menkul ve gayrimenkul mallar için yapılan yangın sigortaları dolayısıyla alınan primler Yangın Sigorta Vergisi’ne tabidir. Verginin mükellefi sigorta şirketleridir. Yangın Sigorta Vergisi’nin matrahı, yapılan yangın sigorta muameleleri nedeniyle alınan primlerin tutarı olup, tespit olunan matrah üzerinden ödenecek Yangın Sigorta Vergisi nispeti % 10′dur.

Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu (THGF)

Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu, 19.07.1998 tarih ve 23407 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu Yönetmeliği ile kurulmuştur. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun değişik 91inci maddesine göre tahsil edilen % 5 Mali Sorumluluk Sigortası payı bu fona aktarılır.

Karayolları Trafik Kanununun 91. Maddesi kapsamınca motorlu araç işletenlerin zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunlu olup, Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu Yönetmeliğinin 13. maddesi uyarınca da, bu kapsamda yapılan sigorta poliçelerinde primin %5'i Fon geliri aktarılmaktadır.

Güvence Hesabı

5684 Sayılı Sigortacılık Kanununun 14.maddesi çerçevesinde Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde Güvence Hesabı oluşturması kararlaştırılmış ve 26.07.2007 tarihinde de, bu hesabın kuruluşuna ve işleyişine ilişkin esasları düzenleyen Güvence Hesabı Yönetmeliği yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu 14.maddesi ile oluşturulan Güvence Hesabı, 26.7.2007 tarih ve 26594 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Güvence Hesabı Yönetmeliği ile düzenlenmiştir.

Yönetmeliğin 8. maddesine göre Güvence Hesabı’nın gelirleri şunlardır:

Her yıl, sigorta şirketlerinin zorunlu sigortalar için tahsil ettikleri toplam net primlerin yüzde 1'i
Her yıl, sigorta şirketlerinin Yeşil Kart Sigortaları için tahsil ettikleri toplam net primlerin binde 5'i (Söz konusu Yönetmeliğe göre Zorunlu Sigorta veya Yeşil Kart Sigortası yaptıranlardan aşağıdaki oranlarda kesinti yapılarak Güvence Hesabı'na aktarılır.)
Zorunlu sigorta yaptıranların net primlerinin yüzde 2'si oranında sigorta şirketine ayrıca ödeyecekleri katılma payları
Yeşil Kart Sigortası yaptıranların net primlerinin binde 5'i oranında sigorta şirketine ayrıca ödeyecekleri katılma payları.

Yönetmeliğin 9. maddesinde Güvence Hesabına başvurulacak ve hesaptan ödeme yapılabilecek haller belirtilmiştir. Bu kapsamda;

Sigortalının veya sigortayı yaptırmakla sorumlu olanın tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için,
Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için,
Zorunlu sigorta teminat limitleri ile sigorta poliçesinde belirtilen teminat arasındaki fark kadar ödenecek bedensel tazminat tutarları için,
Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddi ve bedensel zararlar için,
Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada,13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için

başvurulabilir.

Ayrıca Hesaba, Yeşil Kart Sigortası kapsamında Türkiye sınırları içinde meydana gelen zararlardan dolayı Büroca tekemmül ettirilen hasar dosyalarının tazminat ödemesi için Büro tarafından da başvurulabilir.

Hesap, sigorta şirketlerinin birinci fıkranın (ç) bendine istinaden rücu talepleri ile ilgili olarak topluca değerlendirme yapmak suretiyle bu şirketlerle hesap kapatmaya ve hesabın kapatılmasına yönelik anlaşmalar yapmaya yetkilidir. Bu takdirde, hangi sigortalılar için ödeme yapıldığı, sigortalı adı ve soyadı, poliçe numarası, hasar tutarı, hangi şirketten rücu edildiği bir liste halinde tutulur. Bu durumda, rücu eden şirketçe, listede yer alan sigortalılara rücu çerçevesinde yapılmış olan icrai ve yasal takipler derhal kaldırılır.